Η πόλη που ξεχνάει

Τα τελευταία χρόνια προσπαθώ πάντα να θυμάμαι τον Μάη της Θεσσαλονίκης. Τον Μάη του 36, τον Μάη του 63. Είναι δύσκολο κάθε φορά να βρεις και να γράψεις κάτι καινούργιο. Η ιστορία έχει ειπωθεί από πολλούς πιο ειδικούς στο θέμα, πολλές φορές. Από την άλλη δεν μπορώ να μην αποδώσω, έστω και έτσι, την ελάχιστη τιμή που μπορώ στον Γρηγόρη Λαμπράκη, αυτή που θέλει έστω και μια φορά το χρόνο να τον θυμάσαι.

Στις 22/5 του 1963 ο βουλευτής της ΕΔΑ Γρηγόρης Λαμπράκης δέχεται άνανδρη επίθεση στην συμβολή των οδών Βενιζέλου και Ερμού από παρακρατικούς και πέντε μέρες μετά πεθαίνει στο ΑΧΕΠΑ. Το τρίκυκλο του Γκοτζαμάνη έμεινε να συμβολίζει το παρακράτος της ΕΡΕ. Στην θέση της επίθεσης υπάρχει ένα μνημείο που είμαι σίγουρος ότι αν ρωτήσουμε νεαρούς Θεσσαλονικιούς δεν θα έχουν ιδέα γιατί βρίσκεται εκεί. Από την άλλη είμαι σίγουρος ότι περισσότεροι θα ξέρουν, 48 χρόνια μετά την επίθεση, ποιός είναι σε ένα καινούργιο άγαλμα στην παραλία.

Δυστυχώς φέτος έχω έναν λόγο παραπάνω να τον θυμάμαι. Στην αρχή της χρονιάς, είναι αλήθεια ότι ήταν κανονισμένο, ο σημερινός δήμαρχος, απρέα με τον προηγούμενο κάνανε τα αποκαλυπτήρια του αγάλματος του Κωσταντίνου Καραμανλή (αυτού που δεν πρόλαβε το playstation) στην παραλία. Σε σημείο που να το βλέπει όποιος έρχεται στην πόλη. Ένα άγαλμα έκτρωμα.

Ξεχνώντας το ρόλο του παρακράτους δεχτήκαμε σαν πόλη την ύπαρξη αυτού του αγάλματος, ίσως για να μας θυμίζει ότι τα εγκλήματα των πολιτικών σ’ αυτή την χώρα περνάνε χωρίς τιμωρία. Έχοντας απέναντί μας το παράδειγμα της Ισπανίας αυτές τις μέρες που διεκδικούνε πραγματική δημοκρατία τώρα, εμείς έχουμε να αντιπαραθέσουμε το παράδειγμα του να τιμάμε αυτόν που είχε κατηγορηθεί από τον παππού του σημερινού πρωθυπουργού, σαν ο ηθικός αυτουργός της δολοφονίας.

Η ιστορία του Λαμπράκη, όπως έγραψα, χιλιοειπωμένη. Αυτό που έχω να προσθέσω είναι, σε pdf, τις εκδόσεις της εφημερίδας “Μακεδονία” εκείνες τις μέρες. Το αρχείο διατίθεται δωρεάν στην εθνική βιβλιοθήκη και το μόνο που έκανα είναι να ενοποιήσω τα pdf του κάθε φύλλου σε ένα. Ημερολογιακά λοιπόν το αρχείο της 23/5/63, 24/5/63, 25/5/63, 26/5/63 (Κυριακή) και 28/5/63 (την Δευτέρα δεν εκδίδεται η “Μακεδονία”)

Για όσους θέλουν κάτι πιο ολοκληρωμένο, λειτουργεί έκθεση στο κέντρο ιστορίας της πόλης στην Ιπποδρομίου και σήμερα στις 8 το βράδυ θα έχει ομιλία από τον Πολυμέρη Βόγλη, καθηγητή στο πανεπιστήμιο Θεσσαλίας καθώς και την προβολή της ταινίας των Θέου και Λαμπρινού “Εκατό ώρες του Μάη”. Την Δευτέρα στις έξι και μισή το απόγευμα υπάρχει δωρεάν προβολή στο Ολύμπιον της ταινίας “Ζ” του Γαβρά