Αν δεν είμαι εγώ για μένα, τότε ποιός θα είναι για μένα;

Στο χώρο του Αριστοτέλειου Πανεπιστήμιου Θεσσαλονίκης βρίσκονται θαμμένα τα οστά των προγόνων μου για 450 χρόνια από τα 524 χρόνια παρουσίας της οικογένειας μου στην πόλη. Προφανώς όχι όλα, αλλά σίγουρα ένα μέρος τους συνεχίζει να επιζεί – βανδαλισμένο – κάτω από τα κτίρια της πανεπιστημιούπολης.

Για αυτό το λόγο αισθάνομαι πάντα ιδιαίτερα όταν επισκέπτομαι την πανεπιστημιούπολη για να επισκεφτώ τους εβραϊκούς τάφους που επιζούν ή τις ταφόπλακες που βρίσκονται ακόμα στο χώρο. Αποτελεί ένα κομμάτι της ιστορίας μου – τόσο πολιτισμικής, όσο και οικογενειακής. Επιπλέον είναι ταυτόχρονα ζωντανοί μάρτυρες του Ολοκαυτώματος.

Την Παρασκευή επισκέφθηκα τον χώρο του ΑΠΘ για να διαπιστώσω την κατάσταση των εβραϊκών ταφικών μνημείων κατά την διάρκεια του NoBorder Camp. Οι κατασκηνωτές είχαν στήσει τις σκηνές τους ανάμεσα στις ταφόπλακες και έβγαλα μια φωτογραφία. Με πλησίασε ένας νεαρός από το τμήμα περιφρούρησης για να με ρωτήσει τι κάνω, (αν και δεν υπήρχε κανείς άνθρωπος εκτός σκηνών). Τον ενημέρωσα οτι είμαι Εβραίος Ελληνας και ήρθα να δω τις ταφόπλακες που βρίσκονταν 20 μέτρα δίπλα μας. Του εξηγώ οτι το NoBorder Camp βρίσκεται πάνω σε εβραϊκό νεκροταφείο και του προτείνω να έρθει μαζί μου να δούμε μαζί τις υπόλοιπες. Ο νεαρός, που εν τω μεταξύ με ενημερώνει οτι είναι Γερμανός, δεν εμφανίζεται πρόθυμος να με συνοδεύσει λέγοντας μου οτι είχε την νυχτερινή βάρδια περιφρούρησης και θα πάει να κοιμηθεί. Φαίνεται λίγο αγχωμένος και αναρωτιέται μήπως πρέπει να το μάθουν και οι υπόλοιποι. Αποχωριζόμαστε αφού του κάνω spelling το όνομα μου με δική μου πρωτοβουλία.

Κατασκηνώνοντας ανάμεσα σε βανδαλισμένες εβραϊκές ταφόπλακες

Συνεχίζω προς ορισμένες άλλες ταφόπλακες που είναι μόνιμος στόχος βάνδαλων με γκραφίτι, εν μέσω της αδιαφορίας του ΑΠΘ. Καθ’οδόν περνώ από το μνημείο για το νεκροταφείο που δημιουργήθηκε πρόσφατα με έξοδα της Ισραηλιτικής Κοινότητας μετά από δεκαετίες άρνησης του ΑΠΘ να αναγνωρίσει τις ευθύνες του. Εκεί βρίσκω το συνεργείο καθαριότητας, που πληρώνει η Ισραηλιτική Κοινότητα και καθαρίζει το μνημείο από τις πευκοβελόνες και τα αποτσίγαρα. Βλέπω κουτάκια μπύρας και ρωτάω αν κανείς έριξε μπύρα. Η καθαρίστρια απαντά οτι “Αυτά τα έφερε ο αέρας. Αλλά πριν ένα μήνα είχαν αδειάσει σάκους από σκουπίδια στο μνημείο”. Χαίρομαι ιδιαίτερα με αυτή την πληροφορία. Συνεχίζω προς τις υπόλοιπες ταφόπλακες που παραμένουν βανδαλισμένες αλλά τουλάχιστον στο φυσικό τους χώρο, (και εκεί πρέπει να παραμείνουν).

Στην έξοδο, περνώντας από την πλ.Χημείου, μου προτείνουν να αγοράσω ναρκωτικά.

Δεν πιστεύω οτι  θα μπορούσα ρεαλιστικά να αναμένω οι επισκέπτες του NoBorder Camp να ξέρουν οτι βρίσκονται σε ένα τόπο ιερό για μένα. Θα απαιτούσα όμως από τους έλληνες οικοδεσπότες να ξέρουν και να είχαν δείξει μεγαλύτερη ευαισθησία στο χώρο στον οποίο επέλεξαν να δραστηριοποιηθούν, αναγνωρίζοντας έμπρακτα οτι βρίσκονται σε ένα τόπο κρατικής αντισημιτικής βίας, στην πλεον αντισημιτική χώρα της Ευρώπης. Ειδικά όταν ισχυρίζονται οτι η πάλη τους γίνεται ώστε “Να απαντηθεί o αναδυόμενος ρατσιστικός και εθνικιστικός λόγος” , (αντιγράφω από το επίσημο μανιφέστο των στόχων τους). Πάντως να σημειώσω οτι μπορεί να μην ασχολούνται με το άδικο πάνω στο οποίο κατασκηνώνουν αλλά ασχολούνται με το Ισραήλ με το “Δουλεύοντας στα σύνορα: έποικοι και μετανάστες εργάτες γης στα ισραηλινά σύνορα”. Ελπίζω πάντως την διάλεξη να μην την κάνουν πάνω στις ταφόπλακες που το ΑΠΘ μετέτρεψε σε παγκάκι και αυτοί μετέτρεψαν σε γραφείο. Θα ήταν μάλλον εύκολο να παρεξηγηθεί – ας το χρησιμοποιήσουν το γραφείο για κάποια άλλη διάλεξη.

Διδασκόμενοι από τα λάθη του παρελθόντος, έτοιμοι να μοιραστούν το μάθημα.

Ο καθένας μας ζει αυτή τη ζωή με τις δικές του ευαισθησίες. Καταλαβαίνω οτι οι συμμετέχοντες στο ΝοBorder θα προτάξουν το δράμα των προσφύγων, μπροστά στις δικές μου ευαισθησίες. Ξέρω οτι το ΑΠΘ θα προτάξει τους κινδύνους μιας ανεξέλεγκτης κατάληψης του χώρου της πανεπιστημιούπολης. Δεν νομίζω οτι η τύχη μερικών πετρών είναι πιο σημαντική από αυτά τα θέματα. Αλλά όπως είπε ο ραβίνος Χιλλέλ: “Αν δεν είμαι εγώ για μένα, τότε ποιός θα είναι για μένα; Και αν είναι μόνο για μένα, τότε τι είμαι; Και αν όχι τώρα, πότε;”. Αλλά ενώ οι NoBorder ζητούν την αλληλεγγύη μου για τον αγώνα υπέρ των προσφύγων – και την έχουν – και το ΑΠΘ ζητάει την ευαισθησία μου για μια εχθρική κατάληψη – και την έχει, θα με επιτραπεί να είμαι αλληλέγγυος με τον εαυτό μου και τους νεκρούς μου. Γιατί αυτοί εμφανώς δεν είναι.