Χρεοκρατία – Debtocracy στη Θεσσαλονίκη

 

Πέμπτη, 14 Απριλίου 2011 και ώρα 19:15, βρίσκομαι στην αίθουσα τελετών του ΑΠΘ. Στις 19:30 είναι προγραμματισμένη προβολή του ντοκιμαντέρ «Χρεοκρατία». Η αίθουσα είναι ήδη μισογεμάτη και μέχρι τις οχτώ παρά δέκα που ο αντιπρύτανης του ΑΠΘ, Γ. Μπαντής, ανοίγει την εκδήλωση, έχει γεμίσει σχεδόν ασφυκτικά.

 

Πρώτος το λόγο πήρε ο εργατολόγος – καθηγητής του Τμήματος Νομικής του ΑΠΘ, Α. Καζάκος, ο οποίος στάθηκε στη σημασία της εκδήλωσης και στις αντιδράσεις που προκάλεσε η πραγματοποίησή της χωρίς όμως να υπεισέλθει σε λεπτομέρειες. Στη συνέχεια, ο Άρης Χατζηστεφάνου αναφέρθηκε στον αντίκτυπο και τη μεγάλη επισκεψιμότητα του Debtocracy (600 χιλιάδες μοναδικοί επισκέπτες μέχρι εκείνη τη στιγμή, είπε) αλλά και στον πόλεμο που δέχεται το ντοκιμαντέρ (ως παράδειγμα ανάφερε συναδέλφους στα κρατικά μέσα ενημέρωσης, οι οποίοι ανεπισήμως τον ενημέρωσαν ότι έχει επιβληθεί άνωθεν εμπάργκο στο έργο του). «Αυτή είναι η πρώτη μεγάλη προβολή του Debtocracy σε ένα μεγάλο δημόσιο πανεπιστήμιο, πράγμα εξαιρετικά σημαντικό» συνέχισε. Τόνισε τη γενναία οικονομική συμβολή του κόσμου στην πραγματοποίηση του ντοκιμαντέρ, γεγονός δηλωτικό της επιθυμίας των πολιτών για εναλλακτικούς διαύλους ενημέρωσης.

 

Για τις κατηγορίες ότι το ντοκιμαντέρ είναι μονόπλευρο: «Το ‘χαμε πει από την αρχή. Η άλλη πλευρά έχει όλο το χρόνο στα δελτία των 8 και δεν δικαιούται ούτε λεπτό στο δικό μας έργο. Το πώς παρουσιάζεται κάτι δεν είναι αντικειμενικό διότι ο δημοσιογράφος παίρνει θέση· έτσι και το Debtocracy παίρνει θέση. Δεν θέλαμε ν’ ακούμε άλλο την καραμέλα ‘όλοι μαζί τα φάγαμε’». Συμπλήρωσε πως μέσα από τα παραδείγματα των άλλων χωρών το Debtocracy θέλησε να δείξει ότι το «όχι» μπορεί όντως να αποτελέσει απάντηση στο ΔΝΤ.

 

Στη συνέχεια τον λόγο πήρε ο επίκουρος καθηγητής του Τμήματος Πολιτικών Επιστημών του ΑΠΘ, Σπύρος Μαρκέτος, ο οποίος επικεντρώθηκε στη σημασία της Πρωτοβουλίας για τη Συγκρότηση Επιτροπής Λογιστικού Ελέγχου. Αποτελεί αίτημα που δεν θα έπρεπε να υπάρχει, είπε. Θα έπρεπε να ξέρουμε από την πρώτη στιγμή το ύψος του δημοσίου χρέους. Δεν αποτελεί αριστερό–ριζοσπαστικό αίτημα αλλά στοιχειώδες δημοκρατικό δικαίωμα με μεγάλη απήχηση.

 

Έπειτα τοποθετήθηκε ο αναπληρωτής καθηγητής του Τμήματος Ψυχολογίας του ΑΠΘ, Κωνσταντίνος Μπαϊρακτάρης: Δεν θα αναφερθώ στην εθνική κατάθλιψη την οποία προσπαθούν να μας επιβάλουν, είπε. Έπαιξε με τις έννοιες της λέξης χρέος, αναφερόμενος στο χρέος–καθήκον δράσης των πολιτών και της πανεπιστημιακής κοινότητας απέναντι στο οικονομικό χρέος.

 

Ο Άρις Καζάκος, ακολούθως, αναφέρθηκε στις τεράστιες περικοπές στον προϋπολογισμό των ΗΠΑ σημειώνοντας την ομοιότητα στη φρασεολογία Μπαράκ Ομπάμα και Γιώργου Παπανδρέου. «Οι ομοιότητες σταματούν εδώ. Οι ΗΠΑ δεν είναι Ελλάδα, διότι έχουν άλλα μέσα (κόβουν χρήμα) και λαμβάνουν αντισταθμιστικά μέτρα για την προστασία της επιχειρηματικότητάς τους». Τα μνημόνια της Ευρώπης, είπε, βασίζονται στο παλιό δόγμα Φρίντμαν το οποίο εφαρμόστηκε πειραματικά στη Χιλή φέρνοντας μια δικτατορία για το λαό της χώρας και ένα βραβείο Νόμπελ Οικονομίας για τον ίδιον. Τα λόγια του είχαν καθαρά αντιμνημονιακό χαρακτήρα, μίλησε για χώρα υπό κατοχή και αποφάσεις της βουλής κατ’ εντολήν της τρόικας, ανέφερε ότι το μνημόνιο αποτελεί θανατηφόρο θεραπεία για τον ελληνικό λαό και ότι η αναζήτηση άλλης πολιτικής και άλλων μέτρων αποτελεί μονόδρομο.

Έκλεισε αναφερόμενος στο μύθο του Σίσυφου τονίζοντας ότι υπάρχει κι η πλευρά του Προμηθέα, η οποία αντιπροσωπεύει την αντίσταση: Δεν θα μας έτρωγαν οι λύκοι, αν δεν ήμασταν πρόβατα, είπε.

Ακολούθησε η προβολή του ντοκιμαντέρ, κατά τη διάρκεια της οποίας υπήρξαν αυθόρμητες αντιδράσεις από το κοινό (χειροκροτήματα, σχόλια όπως αυτό της κυρίας πίσω μου, η οποία στο προεκλογικό «Τώρα είναι η ώρα! Πάμε!» του ΓΑΠ, απάντησε «στο καλό και καλό φούντο»).

 

Ακολούθησε ουσιαστική συζήτηση από την οποία βέβαια δεν έλειψαν οι μικροεντάσεις, οι γραφικότητες (κελεύσματα για εθνική αφύπνιση και ξεσηκωμό όπως στο ένδοξο ’21 και το ηρωικό ’40, οι πολεμικές αποζημιώσεις από τους Γερμανούς, η μυστική συνάντηση στις Βρυξέλλες τον Φεβρουάριο του 2009, όπου συνομολογήθηκε η εκλογή μιας ισχυρής κυβέρνησης στη Ελλάδα προκειμένου να υπογραφεί το μνημόνιο), αλλά και οι προτάσεις για διεύρυνση της δράσης συλλογής υπογραφών για τη συγκρότηση ΕΛΕ, πέρα από τα όρια μιας «ιντερνετικής ελίτ», όπως ειπώθηκε χαρακτηριστικά.

Σε σχετικά ερωτήματα ο Α. Χατζηστεφάνου επισήμανε πως το ντοκιμαντέρ δεν έχει οργανική σχέση με τη πρωτοβουλία για τη σύσταση της ΕΛΕ, οι απόψεις που εκφράζονται σε αυτό είναι ριζοσπαστικότερες. Ωστόσο η ΕΛΕ αποτελεί τον κατώτατο κοινό παρανομαστή μιας κοινωνικής μάχης που έχει στόχο την αλλαγή των συσχετισμών μεταξύ κεφαλαίου και εργαζομένων.

Απάντησε σε όσους επισημαίνουν τις διαφορές μεταξύ Ελλάδας και χωρών όπως ο Ισημερινός ή η Αργεντινή λέγοντας πως όντως υπάρχουν διαφορές αλλά η εμπειρία αυτών των χωρών είναι πολύτιμη. «Δεν θα πάρουμε καρμπόν τις λύσεις, αλλά αν συνασπιστούμε με χώρες με κοινά προβλήματα υπάρχει πιθανότητα να βρούμε βιώσιμες εναλλακτικές».

Η ώρα ήταν ήδη περασμένη, 10.30, κι ο Α. Χατζηστεφάνου έπρεπε να φύγει, για να προλάβει την πτήση του. Κάπου εκεί αποχωρήσαμε κι εμείς μαζί με τον Argos (ο οποίος τράβηξε και τις φωτογραφίες).

Ήταν μια ενδιαφέρουσα εκδήλωση για ένα φλέγον θέμα. Το Debtocracy αποτελεί πρωτοπόρο εγχείρημα που πρέπει να βρει συνεχιστές. Πέρα από κριτικές (καλοπροαίρετες και μη), το συγκεκριμένο ντοκιμαντέρ αποτελεί αφορμή για το άνοιγμα ενός διευρυμένου αντιμνημονιακού διαλόγου σε όλα τα κοινωνικά στρώματα, καθώς καθιστά περισσότερο κατανοητές πολλές και ουσιαστικές πλευρές του ελληνικού δημόσιου χρέους. Το Debtocracy λειτουργεί ως βότσαλο στα λιμνάζοντα νερά της πολιτικής συνείδησης του Έλληνα. Είναι σημαντικό ν’ αντιληφθούμε ότι το ίδιο το ντοκιμαντέρ δεν θα μας δώσει λύσεις. Αυτές θα αναδειχθούν μέσα από το διάλογο, τις ζυμώσεις και την κοινωνικοπολιτική δράση που θα προκύψουν με αφορμή το ντοκιμαντέρ «Χρεοκρατία».

Υ.Γ.: Υπενθυμίζουμε ότι μπορείτε να παρακολουθήσετε το ντοκιμαντέρ «Χρεοκρατία» ανά πάσα στιγμή από εδώ. Ο Α. Χατζηστεφάνου ανέφερε ότι η ομάδα παραγωγής θα καταστήσει διαθέσιμο στον ιστότοπο πρόσθετο οπτικοακουστικό υλικό που δεν συμπεριελήφθη στο τελικό cut του ντοκιμαντέρ.