Ενα μνημείο για την αμνησία

O πατέρας μου δε θυμάται αν είχε παρευρεθεί στις τελετές μνήμης του Ολοκαυτώματος το 1968. Αλλά και να μην είχε πάει, σίγουρα θα είχε διαβάσει το ρεπορτάζ της Μακεδονίας στις 26/4/1968, (σελίδα4), για την τελετή στο Νέο Νεκροταφείο παρουσία εκπροσώπων του κράτους, της Εκκλησίας της Ελλάδος και αντιπροσώπων του διεθνούς Εβραϊσμού στο Νέο Ισραηλιτικό Νεκροταφείο.

1613789_587858941307835_2130644479_nΠροφανώς ήταν ένα σουρεαλιστικό ρεπορτάζ – στο εξώφυλλο η Μακεδονία διακήρυττε “Ελλάς, Ελλήνων, Χριστιανών”, ενώ στο εσωτερικό ο υπουργός Βορείου Ελλάδος ταξίαρχος Παττίλης διακήρυττε οτι η Ελλάς είναι “εχθρά προς το βάρβαρον πνεύμα της μισαλλοδοξίας”. Ακόμα πιο σουρεαλιστική όμως υπήρξε η ομιλία του καθηγ.οδοντιατρικής Χανανία Αζαριά που δήλωνε “εις την αγίαν ελληνική γη ουδέποτε εύρον γόνιμο έδαφος η μισαλλοδοξία” ή “ιδιαιτέρα δε η ορθόδοξος εκκλησία της Ελλάδος απέσπασαν εκ των ονύχων του κατακτητού ικανόν αριθμόν αδελφών μας”. Σουρεαλιστική όχι μόνο γιατί υμνούταν η Μητρόπολη Θεσσαλονίκης που είχε πρωταγωνιστήσει στην εξαφάνιση της εβραϊκής πολιτισμικής κληρονομιάς προτού καν οι Γερμανοί δολοφονήσουν τους εβραίους συμπολίτες της, αλλά και γιατί η πραγματικότητα που ζούσε ο πατέρας μου εκείνη την εποχή ήταν ελαφρώς διαφορετική. Αντίθετα με την πραγματικότητα που περιέγραφε ο καθ.Αζαριά, ο πατέρας μου αναγκάζονταν να βλέπει οστά να ξεθάβονται σε εργασίες στην πανεπιστημιούπολη και τους εργάτες να ισχυρίζονται οτι ανήκουν σε αδέσποτα σκυλιά, παρότι για να έχει ζώο μηριαίο οστό τέτοιου μεγέθους θα έπρεπε να είναι 2 μέτρα ψηλό . Και ίσως δεν είχαν άδικο – άλλωστε σε άλλα ρεπορτάζ της Μακεδονίας διαβάζουμε για το κρατικό και ενδιαφέρον όταν βρίσκονταν τάφοι στους Χορτατζήδες, αλλά όταν διαπιστώνονταν οτι ήταν εβραϊκοί τα οστά πετιούνταν σε παρακείμενη χαράδρα.

Φοβάμαι οτι μπορεί να πέρασαν δεκαετίες αλλά κινδυνεύω να βρεθώ στην ίδια ακριβώς σουρεαλιστική θέση όπως ο πατέρας μου, στην τελετή αποκάλυψης του μνημείου που ετοίμασε το ΑΠΘ εις μνήμη του εβραϊκού νεκροταφείου πάνω στο οποίο κτίστηκε. Και αυτό γιατί όσο θετικό μπορεί να είναι το γεγονός της δημιουργίας ενός μνημείου, η επιγραφή του προχωράει σε έναν βιασμό της πραγματικότητας, αναπαράγοντας  ουσιαστικά τα ίδια ψέματα των τελευταίων δεκαετιών ισχυ ισχυριζόμενο οτι “καταστράφηκε από τους Γερμανούς και τους (ανώνυμους προσθέτω εγώ) συνεργάτες τους”. Και ακόμα χειρότερα η υποταγή της αλήθειας δε γίνεται στο πλαίσιο μιας ιστορικής συμφιλίωσης αλλά στο πλαίσιο μιας ερμηνείας του Ολοκαυτώματος τέτοιας ώστε να μην προσβάλλονται οι Χριστιανοί συνεργοί, εκμηδενίζοντας τον εβραϊκό πόνο. Αυτό το γεγονός με προσβάλλει ως σαλονικιό που πονάει αυτή την πόλη, ως άνθρωπο που έχει έμπρακτα προσπαθήσει να σώσει τα απομεινάρια του νεκροταφείου και ως εβραίο τα οστά των προγόνων του ακόμα βρίσκονται κάτω από τα τσιμέντα των κτιρίων του ΑΠΘ.

Saloniki, Greece, 1945, Broken gravestones and bones in the destroyed Jewish cemetery.Πρόσφατα ο δρ.Λεόν Σαλτιέλ δημοσίευσε μια μελέτη πάνω στην καταστροφή του Εβραϊκού Νεκροταφείου στο Γιαντ Βασέμ, το ινστιτούτο για την έρευνα στο Ολοκαύτωμα. Σε αυτήν την κεφαλαιώδους σημασία έρευνα τεκμηριώνει αυτό που ανοικτά συζητούνταν στην ιστορική κοινότητα: οτι το Εβραϊκό Νεκροταφείο της Θεσσαλονίκης καταστράφηκε με πρωτοβουλία Ελλήνων Χριστιανών η οποία υλοποιήθηκε με την αγαστή συνεργασία πλήθους κρατικών φορέων, συμπεριλαμβανομένων του ΑΠΘ, του Δήμου Θεσσαλονίκης, της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας, της Μητρόπολης Θεσσαλονίκης και προφανώς του ίδιου του Ελληνικού Κράτους που φρόντισε να εγγράψει παράνομα στο Υποθηκοφυλακείο το σύνολο των ιδιωτικών γαιών του νεκροταφείου ως “εγκαταλειφθέν υπό των ιδιοκτητών του”. Προφανώς δεν ξεχνώ τους εκατοντάδες ιδιώτες Χριστιανούς που τις έκλεψαν ως κοινά οικοδομικά υλικά – από τον πλεον πλούσιο Αλέξανδρο Καρύπη, μέχρι τον πλεον φτωχό μεροκαματιάρη της Ανω Πόλης.
Το νεκροταφείο ανασκάφτηκε, οι σωροί των γονιών/παππούδων/προγόνων μας σκυλεύτηκαν για να μαζέψουν τα χρυσά δόντια και μετά πετάχτηκαν για τα σκυλιά ή χρησιμοποιήθηκαν για ιατρικά πειράματα από την Ιατρική Σχολή του ΑΠΘ, οι ταφόπλακες έντυσαν την πόλη, έστρωσαν την Λεωφόρο Στρατού, την Καμάρα, το Βασιλικό Θέατρο και ακόμα την ίδια την Παλιά Παραλία. Ο λόφος πάνω στον οποίο είναι χτισμένο το Κυβερνείο είναι γεμάτος από ταφόπλακες.

stdimitriustwo

Tότε – 1945

Αυτό δεν είναι άποψη, είναι ένα ιστορικό γεγονός μέρη του οποίου είχαν ήδη διηγηθεί διάφοροι θαρραλέοι ιστορικοί όπως ο Β.Ριτζαλέος που είχε τεκμηριώσει την συμμετοχή της Μητρόπολης Θεσσαλονίκης στην λεηλασία της εβραϊκής πολιτισμικής κληρονομιάς, με την αφαίρεση εκατοντάδων ταφόπλακων και χιλιάδων τούβλων από εβραϊκούς τάφους για να καλλωπίσει δεκάδες εκκλησίες μεταξύ των οποίων τον Αγ.Δημήτριο, την Αγία Σοφία και άλλες.
Είναι ένα ιστορικό γεγονός το οποίο 70 χρόνια μετά μπορεί ο καθένας να δει παντού στην πόλη αν έχει την διάθεση να ανοίξει τα μάτια στην ιστορία.

stdimitriusone

Σήμερα – 2014

Τις δεκαετίες μετά τον πόλεμο, για λόγους επιβίωσης σε ένα περιβάλλον που κυριαρχούσαν οι άνθρωποι που συνεργάστηκαν οικονομικά με τους Γερμανούς, η Ισραηλιτική Κοινότητα υιοθέτησε ένα λόγο υποταγής. Οπως έλεγε ο παππούς μου, εκτοπισμένος στο Αουσβιτς, “αν όλοι όσοι ισχυρίζονταν οτι έσωσαν Εβραίους ήταν ειλικρινείς, θα υπήρχαν περισσότεροι Εβραίοι μετά τον πόλεμο παρά πριν”. Και όμως, όχι απλά είχαμε υιοθετήσει αυτή την μυθιστορία, αλλά λέγαμε και ευχαριστώ. Ετσι και με το νεκροταφείο, δεχόμασταν την χριστιανική αφήγηση οτι το κατέστρεψαν οι Γερμανοί, ακόμα και αν οι Γερμανοί δεν είχαν καταστρέψει ιδία πρωτοβουλία κανένα άλλο νεκροταφείο στην Ευρώπηγεγονός που είχε ήδη επισημανθεί στην ιστοριογραφία.

Ακόμα και όταν στην έκθεση για την εβραϊκή παρουσία στη Θεσσαλονίκη στο Αρχαιολογικό Μουσείο το 2012, στελέχη της εβραϊκής κοινότητας θέλησαν να διορθώσουν τις εσφαλμένες λεζάντες, αντιμετώπισαν την δριμεία άρνηση των υπευθύνων του Μουσείου αποδεικνύοντας οτι η επιμονή για “Γερμανούς δράστες” είναι πολιτική επιλογή του Ελληνικού Κράτους και των Χριστιανών Ελλήνων της πόλης στην προσπάθεια αποσιώπησης των ελληνορθόδοξων ευθυνών.

pagaki

Παγκάκι/Κλεμμένη ταφόπλακα

Με άλλα λόγια το μνημείο δεν είναι “πρώτο βήμα” – είναι ένα στραβό βήμα στον ίδιο στραβό δρόμο των ψεμάτων, της έλλειψης θάρρους, της αποσιώπησης των εγκλημάτων κατά των εβραίων. Είναι ένα βήμα που επαναλαμβάνει τα λάθη των προηγούμενων δεκαετιών.
Αν το ΑΠΘ ήταν ειλικρινές, θα έπρεπε δημόσια να αποδεχτεί τις ιστορικές ευθύνες του, να αναγνωρίσει δημόσια την Ιστορία και να αποδεχτεί την υποχρέωση του προς την ιστορική σαλονικιώτικη εβραϊκή πολιτισμική κληρονομιά. Ετσι όπως το ίδιο άμεσα συνέβαλλε στην καταστροφή της, έτσι το ίδιο άμεσα πρέπει να συμβάλει στην επιβίωση της. Και αυτό όχι σαν ένα έργο που το πληρώνουν οι Εβραίοι ή σαν μια ωφελιμιστική ευκαιρία να συμπράξει με ισραηλινά πανεπιστήμια: αλλά σαν μια ειλικρινή πράξη συγγνώμης για την μνήμη των εβραίων που ακόμα βρίσκονται κάτω από τα κτίρια του.

Χωρίς να αφαιρώ σε τίποτα από την καλή προαίρεση ορισμένων Χριστιανών και της ηγεσίας της Ισραηλιτικής Κοινότητας, δε μπορώ παρά να τονίσω οτι το μνημείο λέει ψέματα. Και ένα μνημείο που λέει ψέματα δε μπορεί να λειτουργεί ως θεματοφύλακας της Μνήμης – λειτουργεί ως μια πολιτική πράξη για την οποία χαρίζουμε την ειλικρίνεια απέναντι στους νεκρούς μας ως αντάλλαγμα για το τίποτα. Οσο θετικά και να κρίνω το μνημείο, δε μπορώ παρά να σκεφτώ οτι 40 χρόνια από τώρα θα μας κρίνουν τα παιδιά μας ως ανθρώπους που δεν τίμησαν την Αλήθεια – αλλά σε αντίθεση με τον καθ.Αζαριά δε θα έχουμε ταγματάρχες και χούντες για να επικαλούμαστε ως δικαιολογία.

υγ. Το παρόν δεν είναι ακαδημαϊκό άρθρο αλλά κάθε λέξη, κάθε ισχυρισμό είμαι ικανός να τον τεκμηριώσω με μαρτυρίες, φωτογραφίες και ταφόπλακες που ο ίδιος βγάζω από τον Θερμαϊκό.

13 Responses to Ενα μνημείο για την αμνησία

  1. Πολύ καλό άρθρο.
    Μήπως θα ήταν καλό να αναφέρεται και τι ακριβώς λέει το μνημείο, ώστε να γίνει σαφέστερα αντιληπτός ο ισχυρισμός ότι λέει ψέματα;

  2. Προστέθηκε το […]ισχυριζόμενο οτι “καταστράφηκε από τους Γερμανούς και τους (ανώνυμους προσθέτω εγώ) συνεργάτες τους”

    Ευχαριστώ για την παρατήρηση !

  3. Eξαιρετικά χρήσιμο το άρθρο σας, εξαιρετικά. Ευχαριστώ, από καρδιάς, ως πολίτης αυτής της αδιάντροπης και ενσυνείδητα ανιστόρητης χώρας.
    Άρης Μαραγκόπουλος.

  4. Pingback: Monument in commemoration of the old Jewish cemetery of Thessaloniki to be inaugurated at the Aristotle University | Against antisemitism – Ενάντια στον αντισημιτισμό

  5. Ομως δεν αναφερεται ουτε μια καλη λεξη για τις επιτυχεις προσπαθειες διασωσης του Παλαιοευραικου ταφου στα θεμελια του κτιριου διοικησης του ΑΠΘ απο τον καθηγητη του Ρωμαικου Δικαιου Νικολαο Πανταζοπουλο !!Καλο ειναι να λεμε και κατι καλο οχι μονο επιμονως και ογδοντα χρονια μετα να ξυνουμε παλιες πληγες για να ξαναδιχασουμε τον κοσμο!!Αυτο ειναι μια Εβραικη νοοτροπια απο τους Ελληνιστικους Χρονους δεν αλλαξε τιποτε και ειναι πηγη αντισημητισμου για τους αμαθεις Ελληνες.Οχι Αμνησια…Οχι Λησμονια…. Οχι Ψεμα …..Αλλα Αληθεια….

  6. Ο τάφος που -πράγματι- “έσωσε” ο καθηγητής Νικόλαος Πανταζόπουλος στα θεμέλαι της Νομικής Σχολής (και όχι του κτηρίου της Διοίκησης του ΑΠΘ) δεν είναι εβραϊκός. Είναι μακεδονικός

  7. Προφάνεστατα τους δράστες και τους κλέφτες δεν συμφέρει να “ξύνουμε πληγές”, συγνώμη αν ενοχλούμε.
    Επίσης η Αρχαιολογική Υπηρεσία έπαιξε καίρια ρόλο στη καταστροφή της εβραϊκής πολιτιστικής κληρονομιάς και στην βεβήλωση των υπόλοιπων 350.000 τάφων. Μπράβο στον Ν.Πανταζόπουλο που έκανε την δουλειά του – βέβαια φαντάζομαι αν ήταν χριστιανικοί τάφοι δε θα χρειάζονταν να του πούμε μπράβο που δεν φέρθηκε σαν βάνδαλος, αλλά έστω.

    Τώρα περί “εβραϊκής νοοτροπίας από τους ελληνιστικούς χρόνους”, τι να πω; Στην Ελλάδα ζω, ξέρω την ελληνορθόδοξη νοοτροπία από τους ελληνιστικούς χρόνους οπότε δεν εκπλήσσομαι*.

    *προφανώς και είμαι ειρωνικός με τον κατάφωρα ρατσιστικό λόγο του σχολιαστή

  8. Υπέροχη και πολύ εύστοχη η ανάρτηση, ευχαριστούμε πάρα, πάρα πολύ. Θα ήθελα να ζητήσω και μια χάρη, είμαι μεταπτυχιακός φοιτητής και ενδιαφέρομαι για τη λογοτεχνική όψη του θέματος, δηλαδή της καταστροφής ομάδων που δε χωρούσανε στην εθνικιστική αντίληψη ταυτότητας, καθώς και της καταστροφής των μνημείων και των υλικών τους ιχνών. Μήπως θα μπορούσα να έρθω σε επαφή μαζί σας μέσω email για τυχόν πηγές που θα είχατε υπόψιν σας; Στο θέμα του ολοκαυτώματος μέχρι στιγμής ξέρω μόνο το “κρεβάτι” του Ιωάννου, καθώς και μερικές αναφορές στην εργογραφία του Φαΐς. Μαζεύω ύλη για ακαδημαϊκό άρθρο. Ευχαριστώ εκ των προτέρων και πάλι μπράβο για το μπλογκ.

  9. Στο κείμενό σας αναμειγνύετε τέσσερα διαφορετικά πράγματα:
    (α) Την καταστροφή του εβραϊκού νεκροταφείου, και για να είμαστε ακριβέστεροι την κατεδάφιση των τάφων και την αρπαγή των υλικών [Δεκέμβριος 42-Μάιος 43].
    (β) Την ιδιοποίηση του χώρου από το Ελληνικό Δημόσιο με παράνομη διοικητική πράξη [Νοέμβριος 1943], χωρίς να είναι καν γνωστή η τύχη των εβραίων της Ελλάδας.
    (γ) Την απόδοση του παρανόμως ιδιοποιηθέντος νεκροταφειακού χώρου στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, με Πράξη Υπουργικού Συμβουλίου (1945).
    (δ) Τη συνεχιζόμενη λαφυραγώγηση των υλικών του νεκροταφείου επί μακρό χρονικό διάστημα μετά το 1945 (όπως προκύπτει από τις διαμαρτυρίες της Ισραηλιτικής Κοινότητας) και παρά την ύπαρξη αντίθετης εισαγγελικής εντολής (1945).
    Η αναμνηστική πλάκα, που τοποθετήθηκε μετά από 71 χρόνια (χρονική υστέρηση που δεν φαίνεται να της αποδίδετε τη δέουσα σημασία) αναφέρεται στο σημείο (α), δηλαδή “στην καταστροφή του νεκροταφείου από τους Γερμανούς και τους συνεργάτες τους”, το οποίο είναι ακριβές. Ουδείς ερευνητής υποστήριξε ότι το νεκροταφείο καταστράφηκε μόνον από τους συνεργάτες των Γερμανών, τα δε υφιστάμενα τεκμήρια θα διέψευδαν οποιαδήποτε τέτοια ακραία τοποθέτηση.
    Τέλος, είμαι βέβαιος ότι αγνοείτε ότι τα είκοσι τουλάχιστον τελευταία χρόνια υπήρξαν φωνές πανεπιστημιακών που ζητούσαν να γίνει η αναγνώριση του γεγονότος(διότι αυτό κάνει μια βραχύλογη αναμνηστική πλάκα) ότι εκεί βρισκόταν το εβραϊκό νεκροταφείο, αλλά δεν εισακούστηκαν. Δεν είναι λοιπόν άνευ πολιτικής και ιδεολογικής σημασίας το γεγονός ότι η απελθούσα και η νέα πρυτανική αρχή ανταποκρίθηκαν στο πάγιο ηθικό αίτημα της Ισραηλιτικής Κοινότητας για την τοποθέτηση του μνημείου. Αυτό κάνουν τα μνημεία: Αναπαράγουν αναμνήσεις. Δεν είναι δικαστήρια, ούτε μακροσκελείς μελέτες.
    Ευάγγελος Χεκίμογλου

  10. Ινο Βαρσανο

    Μετα τα αποκαλυπτηρια του μνημειου, καλο θα ειναι να γινουν τα αποκαλυπτηρια της ΑΛΗΘΕΙΑΣ. Αφου τα μνημεια γινονται για να θυμουνται οι επομενες γενιες, πρεπει θυμουνται την αληθεια.

  11. κ.Χεκίμογλου,
    το α. και το δ. δεν είναι ξεχωριστά γιατί οι τάφοι δεν κατεδαφίστηκαν όλοι το ’42/43 και μάλιστα το νεκροταφείο συνέχισε να λειτουργεί μετά τον πόλεμο όπως φαίνεται από τα τεκμήρια. Αυτή η συνέχεια φαίνεται καλύτερα στην περίπτωση του έφορου της Αρχαιολογικής Πελεκανίδη που συμμετείχε στην καταστροφή τόσο κατά την διάρκεια του πολέμου, όσο και μετά. Προσωπικά έχω βρει αναφορές για καταστροφές _άθικτων_ τάφων στους Χορτατζήδες μέχρι και την δεκαετία του ’60, των οποίων τα οστά πετάγονταν σε παρακείμενη χαράδρα. Επίσης υπάρχουν φωτογραφίες στο Εβραϊκό Μουσείο που δείχνουν δεκάδες άθικτων τάφων με ελάχιστες ζημιές – δεν υπάρχει τεκμηρίωση για την ημερομηνία, αλλά βρίσκονται στους φακέλους με τις φωτογραφίες του Γιαντ Βασέμ από την Παλαιστινιακή Ομάδα Βοήθειας το ’46.

    Οσο για το ποιός ερευνητής αναφέρομαι στον έργο του Λ.Σαλτιέλ που είμαι σίγουρος οτι γνωρίζετε. Σε αυτό γίνεται ξεκάθαρο οτι η πρωτοβουλία είναι της Χριστιανικής ελιτ της πόλης η οποία βρίσκει ευκαιρία να πραγματοποιήσει μια επιθυμία που είχε εκφραστεί ήδη προπολεμικά – δηλαδή αν μου επιτρέπετε την λίγο πιο απλή μετάφραση: αν δεν είχε υπάρξει η Γερμανική Κατοχή το νεκροταφείο μπορεί και να είχε καταστραφεί έτσι και αλλιώς, αλλά η Γερμανοί από μόνοι τους αδιαφορούσαν ολοκληρωτικά για το νεκροταφείο.
    Αυτή η πραγματικότητα μπορεί να σας φαίνετε ακραία γιατί μέχρι σήμερα υπήρχε αδιαφορία για την υπόθεση του νεκροταφείου από το σύνολο της ελληνικής ιστορικής κοινότητας – όσο θα αυξάνονται οι εργασίες που θα τεκμηριώνουν αυτή την ιστορική πραγματικότητα θα δείτε και εσείς οτι οι Γερμανοί απλώς διευκόλυναν μια διαδικασία που είχε ξεκινήσει το 1917 και ήταν ακόμα ανοικτή το 1947.

    Κάνετε πάντως λάθος να κάνετε την υπόθεση οτι αγνοώ τις φωνές των πανεπιστημιακών υπερ ενός μνημείου. Ισως εσείς αγνοείτε τις πολλές περισσότερες των πανεπιστημιακών που κινήθηκαν εναντίον αυτής της πρωτοβουλίας. Μπορείτε να ρωτήσετε τον κ.Τσιάκαλο για περισσότερες λεπτομέρειες, όπως και το πόση μοναξιά ένοιωθε στην προσπάθεια του να κάνει το αυτονόητο. Αυτά τα γνωρίζω γιατί είχα δραστηριοποιηθεί μαζί με τον ιστολόγο αμπραβανέλ και την δρ.Μόλχο το 2008* υπέρ της μετονομασίας της στάσης του μετρό – πρωτοβουλία που απέτυχε παταγωδώς.
    Προσωπικά ένα μνημείο που δεν αναγνωρίζει τις άμεσες ευθύνες του ΑΠΘ στην καταστροφή των τάφων και σκύλευση των νεκρών, το θεωρώ ως στρατηγική κίνηση εκτροπής ευθυνών – αν μάλιστα φέρω στα υπόψιν πρωτοβουλίες παρελθόντων διοικήσεων και δηλώσεις του κ.Παντή περί οικονομικών σκοπιμοτήτων, νομίζω οτι για πολλά μπορούμε να κατηγορήσουμε το ΑΠΘ εκτός από ανυστεροβουλία.
    Και μιας και μιλάμε για αυτό: το μνημείο φαντάζομαι οτι το πλήρωσε το ΑΠΘ,ε;

    Οσο για τα μνημεία που αναπαράγουν αναμνήσεις, έχοντας φρέσκο το πόνημα της Α.Μ.Δρουμπούκη θα διαφωνήσω μαζί σας; τα μνημεία δημιουργούν αναμνήσεις και είναι πολιτικές πράξεις. Και επειδή στο facebook ζητήσατε για εναλλακτικές, δε χρειάζεται να ανακαλύψουμε ξανά τον τροχό: η υπόθεση του Vel d’Hiv στο Παρίσι μπορεί να βοηθήσει.

    *http://abravanel.wordpress.com/2008/07/06/the-jewish-cemetery-of-thessaloniki-and-the-new-subway-a-proposition/

  12. Κύριε Rishon, δεν νομίζω ότι απαντήσατε στο σχόλιό μου. Αναφερθήκατε σε πράγματα που δεν έγραψα και θέτετε επιχειρήματα απαντώντας σε λόγους που δεν είπα.

    Επανέρχομαι στο μήνυμά μου:

    -Αν το ελληνικό Δημόσιο, με απλή διοικητική πράξη του υπουργείου Οικονομικών, δεν μετέτρεπε το εβραϊκό νεκροταφείο σε οικόπεδο του Δημοσίου (1943), θα είχαμε ένα μερικώς κατεστραμμένο νεκροταφείο. Δεν θα προέκυπτε ό,τι περιγράφετε, δεν θα είχε οικοδομηθεί το Πανεπιστήμιο επάνω στο νεκροταφείο και δεν θα είχαν γίνει καταπατήσεις από ιδιώτες βορειότερα. Πιθανώς αυτό το κατεστραμμένο νεκροταφείο θα είχε ξαναχρησιμοποιηθεί.

    -Είχε δικαίωμα το ελληνικό Δημόσιο -υπουργείο ΟΙκονομικών να προβεί στην παραπάνω πράξη; Όχι. Το παράνομον της πράξεως αντίκειται στο Διεθνές Δίκαιο και δεν έχει παραγραφεί.

    -Αν δεν υπήρχε η παραπάνω πράξη, θα μπορούσε το Υπουργικό Συμβούλιο (!) το 1945 να παραχωρήσει το “οικόπεδο” (προσοχή στα εισαγωγικά) στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης; Σαφώς όχι. Δεν μπορείς να παραχωρήσεις κάτι που δεν είναι δικό σου. Άρα δεν θα υπήρχε Πανεπιστήμιο επάνω στο νεκροταφείο.

    Αυτές είναι οι ευθύνες του ελληνικού Δημοσίου, που ασφαλώς μπορούν να καταλογιστούν σε πρόσωπα. Ποιος εισηγήθηκε και ποιος υπέγραψε -εν Αθήναις, τον Νοέμβριο του 1943- την διοικητική πράξη; Ποιος υπουργός εισηγήθηκε το 1945 να οικοδομηθεί το Πανεπιστήμιο επάνω στο νεκροταφείο;

    Όσο για τη “Χριστιανική ελίτ”, δεν το βρίσκετε πολύ αόριστο; Άλλο είναι να κάνουμε έρευνα για να κατονομάσουμε πρόσωπα, φορείς και υπηρεσίες και άλλο να γενικεύουμε και να τους βάζουμε όλους στο ίδιο τσουβάλι.

  13. Βενιαμης ω κε Δομετιος

    Βενιαμης ω κε Δομετιος….απο τα θεμελια ΑΠΘ..